باب سوم - دادرسی نخستین
فصل اول - دادخواست
مبحث اول - تقدیم دادخواست
ماده 48
شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست میباشد. دادخواست به دفتر دادگاه صالح و در نقاطی که دادگاه داراي شعب متعدداست بهدفتر شعبه اول تسلیم میگردد.
ماده 49
مدیر دفتر دادگاه پس از وصول دادخواست باید فوري آنرا ثبت کرده، رسیدي مشتمل بر نام خواهان، خوانده، تاریخ تسلیم (روز و ماه وسال) با ذکر شماره ثبت به تقدیمکننده دادخواست بدهد و در برگ دادخواست تاریخ تسلیم را قید نماید. تاریخ رسید دادخواست بهدفتر، تاریخ اقامه دعوا محسوب میشود.
ماده 50
هرگاه دادگاه داراي شعب متعدد باشد مدیر دفتر باید فوري پس از ثبت دادخواست، آن را جهت ارجاع بهیکی از شعب، بهنظر رئیسشعبه اول یا معاون وي برساند.
مبحث دوم - شرایط دادخواست
ماده 51
دادخواست باید بهزبان فارسی در روي برگهاي چاپی مخصوص نوشته شده و حاوي نکات زیر باشد : - 1 نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و حتیالامکان شغل خواهان. تبصره - درصورتی که دادخواست توسط وکیل تقدیم شود مشخصات وکیل نیز باید درج گردد . - 2 نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل خوانده . - 3 تعیین خواسته و بهاي آن مگر آنکه تعیین بهاء ممکن نبوده و یا خواسته، مالی نباشد . - 4 تعهدات و جهاتی که بهموجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه میداند بهطوري که مقصود واضح و روشن باشد . - 5 آنچه که خواهان از دادگاه درخواست دارد . - 6 ذکر ادله و وسایلی که خواهان براي اثبات ادعاي خود دارد، ازاسناد و نوشتجات و اطلاع مطلعین و غیره، ادله مثبته بهترتیب و واضح نوشتهمیشود و اگر دلیل، گواهی گواه باشد، خواهان باید اسامی و مشخصات و محل اقامت آنان را بهطور صحیح معین کند . - 7 امضاي دادخواستدهنده و درصورت عجز از امضاء ، اثر انگشت او. تبصره - 1 اقامتگاه باید با تمام خصوصیات ازقبیل شهر و روستا و دهستان و خیابان بهنحوي نوشته شود که ابلاغ بهسهولت ممکن باشد. تبصره - 2 چنانچه خواهان یا خوانده شخص حقوقی باشد، در دادخواست نام و اقامتگاه شخص حقوقی، نوشته خواهد شد.
ماده 52
درصورتی که هریک از اصحاب دعوا، عنوان قیم یا متولی یا وصی یا مدیریت شرکت و امثال آنرا داشته باشد در دادخواست باید تصریحشود.
مبحث سوم - موارد توقیف دادخواست
ماده 53
در موارد زیر دادخواست توسط دفتر دادگاه پذیرفته میشود لکن ش براي به جریان افتادن آن باید به رح مواد آتی تکمیل شود : - 1 درصورتی که بهدادخواست و پیوستهاي آن برابر قانون تمبر الصاق نشده یا هزینه یادشده تأدیه نشده باشد . - 2 وقتیکه بندهاي ، 2 )3 5 ،4 ،و 6 (ماده (51 (این قانون رعایت نشده باشد.
ماده 54
در موارد یادشده در ماده قبل، مدیر دفتر دادگاه ظرف دو روز نقایص دادخواست را به طور کتبی و مفصل بهخواهان اطلاع داده و از تاریخابلاغ بهمدت ده روز به او مهلت میدهد تا نقایص را رفع نماید. چنانچه در مهلت مقرر اقدام به رفع نقص ننماید، دادخواست بهموجب قراري که مدیردفتر و در غیبت مشارالیه، جانشین او صادر میکند، رد میگردد. این قرار به خواهان ابلاغ می شود و نامبرده میتواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ بههمان دادگاه شکایت نماید. رأي دادگاه در اینخصوص قطعی است.
ماده 55
در هر مورد که هزینه انتشار آگهی ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ اخطاریه دفتر تأدیه نشود، دادخواست بهوسیله دفتر رد خواهد شد. این قرارظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در دادگاه میباشد، جز در موارديکه خواهان دادخواست اعسار از هزینه دادرسی تقدیم کرده باشد که دراینصورت مدت یک ماه یادشده، از تاریخ ابلاغ دادنامه رد اعسار به نامبرده محسوب خواهد شد.
ماده 56
هرگاه در دادخواست، خواهان یا محل اقامت او معلوم نباشد ظرف دو روز از تاریخ رسید دادخواست به موجب قراري که مدیر دفتردادگاه و در غیبت مشارالیه جانشین او صادر میکند، دادخواست رد میشود.
مبحث چهارم - پیوستهاي دادخواست
ماده 57
خواهان باید رونوشت یا تصویر اسناد خود را پیوست دادخواست نماید. رونوشت یا تصویر باید خوانا و مطابقت آن با اصل گواهی شدهباشد. مقصود از گواهی آن است که دفتر دادگاهی که دادخواست به آنجا داده میشود یا دفتر یکی از دادگاههاي دیگر یا یکی از ادارات ثبت اسناد یا دفتراسناد رسمی و در جائی که هیچیک از آنها نباشد بخشدار محل یا یکی از ادارات دولتی مطابقت آنرا با اصل گواهی کرده باشد در صورتی که رونوشت یاتصویر سند در خارج از کشور تهیه شده باید مطابقت آن با اصل در دفتر یکی از سفارتخانهها و یا کنسولگريهاي ایران گواهی شده باشد. هرگاه اسنادي از قبیل دفاتر بازرگانی یا اساسنامه شرکت و امثال آنها مفصل باشد، قسمتهایی که مدرك ادعاست خارج نویس شده پیوست دادخواستمیگردد. علاوه بر اشخاص و مقامات فوق، وکلاي اصحاب دعوا نیز میتوانند مطابقت رونوشتهاي تقدیمی خود را بااصل تصدیق کرده پس ازالصاقتمبر مقرر در قانون به مرجع صالح تقدیم نمایند.
ماده 58
درصورتی که اسناد به زبان فارسی نباشد، علاوه بررونوشت یا تصویر مصدق، ترجمه گواهی شده آن نیز باید پیوست دادخواست شود .صحت ترجمه و مطابقت رونوشت با اصل را مترجمین رسمی یا مأمورین کنسولی حسب مورد گواهی خواهند نمود.
ماده 59
اگر دادخواست توسط ولی، قیم، وکیل و یا نماینده قانونی خواهان تقدیم شود، رونوشت سندي که مثبِت سِمت دادخواستدهندهاست، بهپیوست دادخواست تسلیم دادگاه میگردد.
ماده 60
دادخواست و کلیه برگهاي پیوست آن باید در دونسخه و درصورت تعدد خوانده به تعداد آنها به علاوه یک نسخه تقدیم دادگاه شود.
