فصل هفتم - تأمین دلیل و اظهارنامه
مبحث اول - تأمین دلیل
ماده 149
در موارديکه اشخاص ذينفع احتمال دهند که درآینده استفاده از دلایل و مدارك دعواي آنان ازقبیل تحقیق محلی و کسب اطلاع ازمطلعین و استعلام نظر کارشناسان یا دفاتر تجاري یا استفاده از قرائن و امارات موجود در محل و یا دلایلی که نزد طرف دعوا یا دیگري است، متعذر یامتعسر خواهد شد، میتوانند از دادگاه درخواست تأمین آنها را بنمایند. مقصود از تأمین در این موارد فقط ملاحظه و صورتبرداري از اینگونه دلایل است.
ماده 150
درخواست تأمین دلیل ممکن است درهنگام دادرسی و یا قبل از اقامه دعوا باشد.
ماده 151
درخواست تأمین دلیل چه کتبی یا شفاهی باید حاوي نکات زیرباشد : - 1 مشخصات درخواستکننده و طرف او . - 2 موضوع دعوایی که براي اثبات آن درخواست تأمین دلیل میشود . - 3 اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شده است.
ماده 152
دادگاه طرف مقابل را براي تأمین دلیل احضار مینماید ولی عدم حضور او مانع از تأمین دلیل نیست. در اموري که فوریت داشته باشددادگاه بدون احضار طرف، اقدام بهتأمین دلیل مینماید.
ماده 153
دادگاه میتواند تأمین دلیل را بهدادرس علیالبدل یا مدیر دفتر دادگاه ارجاع دهد مگر در مواردي که فقط تأمین دلیل مبناي حکم دادگاهقرار گیرد در این صورت قاضی صادرکننده رأي باید شخصاً اقدام نماید یا گزارش تأمین دلیل موجب وثوق دادگاه باشد.
ماده 154
در صورتی که تعیین طرف مقابل براي درخواستکننده تأمین دلیل ممکن نباشد،درخواست تأمین دلیل بدون تعیین طرف پذیرفته وبهجریان گذاشته خواهدشد.
ماده 155
تأمین دلیل براي حفظ آن است و تشخیص درجه ارزش آن در موارد استفاده، با دادگاه میباشد.
مبحث دوم - اظهارنامه
ماده 156
هرکس میتواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را بهوسیله اظهارنامه از دیگري مطالبه نماید، مشروط براین که موعد مطالبهرسیده باشد. بهطور کلی هرکس حق دارد اظهاراتی راکه راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگري است و بخواهد بهطور رسمی بهوي برساند ضمناظهارنامه بهطرف ابلاغ نماید. اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاك کشور یا دفاتر دادگاهها ابلاغ میشود.
تبصره - اداره ثبت اسناد و دفتر دادگاهها میتوانند از ابلاغ اظهارنامههاییکه حاوي مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد، خودداري نمایند.
ماده 157
درصورتی که اظهارنامه مشعر به تسلیم چیزي یا وجه یا مال یا سندي از طرف اظهارکننده به مخاطب باشد باید آن چیز یا وجه یا مال یاسند هنگام تسلیم اظهارنامه به مرجع ابلاغ، تحت نظر و حفاظت آن مرجع قرار گیرد، مگر آن که طرفین هنگام تعهد محل و ترتیب دیگري را تعیین کردهباشند.
