فصل نهم - سازش و درخواست آن
مبحث اول - سازش
ماده 178
درهرمرحله از دادرسی مدنی طرفین میتوانند دعواي خود را به طریق سازش خاتمه دهند.
ماده 179
درصورتی که در دادرسی خواهان یا خوانده متعدد باشند، هرکدام از آنان میتواند جدا از سایرین با طرف خود سازش نماید.
ماده 180
سازش بین طرفین یا در دفتر اسناد رسمی واقع میشود یا در دادگاه و نیز ممکن است در خارج از دادگاه واقع شده و سازشنامهغیررسمی باشد.
ماده 181
هرگاه سازش در دفتر اسناد رسمی واقع شده باشد، دادگاه ختم موضوع را بهموجب سازشنامه در پرونده مربوط قید مینماید و اجرايآن تابع مقررات راجع به اجراي مفاد اسناد، لازمالاجرا خواهد بود.
ماده 182
هرگاه سازش در دادگاه واقع شود، موضوع سازش و شرایط آن به ترتیبی که واقع شده در صورت یا مجلس منعکس و به امضاي دادرس و دادرسان و طرفین میرسد.
تبصره - چنانچه سازش در حین اجراي قرار واقع شود، سازشنامه تنظیمی توسط قاضی مجري قرار در حکم سازش به عمل آمده در دادگاه است.
ماده 183
هرگاه سازش خارج از دادگاه واقع شده و سازشنامه غیر رسمی باشد طرفین باید در دادگاه حاضر شده و به صحت آن اقرار نمایند. اقرارطرفین در صورتمجلس نوشته شده و به امضاي دادرس دادگاه و طرفین میرسد در صورت عدم حضور طرفین در دادگاه بدون عذر موجه دادگاه بدونتوجه به مندرجات سازشنامه دادرسی را ادامه خواهد داد.
ماده 184
دادگاه پس از حصول سازش بین طرفین به شرح فوق رسیدگی را ختم و مبادرت به صدور گزارش اصلاحی مینماید مفاد سازشنامه کهطبق مواد فوق تنظیم میشود نسبت به طرفین و وراث و قائم مقام قانونی آنها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاهها به موقع اجرا گذاشته میشود،چه این که مورد سازش مخصوص به دعواي مطروحه بوده یا شامل دعاوي یا امور دیگري باشد.
ماده 185
هرگاه سازش محقق نشود، تعهدات و گذشتهایی که طرفین هنگام تراضی به سازش بهعمل آوردهاند لازمالرعایه نیست.
مبحث دوم - درخواست سازش
ماده 186
هرکس میتواند در مورد هر ادعایی از دادگاه نخستین بطورکتبی درخواست نماید که طرف او را براي سازش دعوت کند.
ماده 187
ترتیب دعوت براي سازش هماناست که براي احضار خوانده مقرر است ولی در دعوتنامه باید قید گردد که ط به رف براي سازش دادگاه دعوت میشود.
ماده 188
بعد از حضور طرفین، دادگاه اظهارات آنان را استماع نموده تکلیف بهسازش و سعی در انجام آن مینماید. درصورت عدم موفقیت بهسازش تحقیقات و عدم موفقیت را در صورتمجلس نوشته بهامضا طرفین میرساند. هرگاه یکی از طرفین یا هر دو طرف نخواهند امضا کنند، دادگاهمراتب را در صورتمجلس قید میکند.
ماده 189
درصورتی که دادگاه احراز نماید طرفین حاضر به سازش نیستند آنان را براي طرح دعوا ارشاد خواهد کرد.
ماده 190
هرگاه بعد از ابلاغ دعوتنامه، طرف حاضر نشد یا بهطورکتبی پاسخ دهد که حاضر به سازش نیست، دادگاه مراتب را در صورتمجلسقید کرده و بهدرخواستکننده سازش براي اقدام قانونی اعلام مینماید.
ماده 191
هرگاه طرف بعد از ابلاغ دعوتنامه حاضر شده و پس از آن استنکاف از سازش نماید، برابر ماده بالا عمل خواهد شد.
ماده 192
استنکاف طرف از حضور در دادگاه یا عدم قبول سازش بعد از حضور در هرحال مانع نمیشود که طرفین بار دیگر از همین دادگاه یادادگاه دیگر خواستار سازش شوند.
ماده 193
درصورت حصول سازش بین طرفین برابر مقررات مربوط به سازش در دادگاه عمل خواهد شد.
تبصره - درخواست سازش با پرداخت هزینه دادرسی دعاوي غیرمالی و بدون تشریفات مطرح و مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
